Recap Club NML: Blijf mentale druk de baas

Op 6 juni was het weer zover, een nieuwe editie van Club No Man’s Land, dat voor een tweede keer zou plaatsvinden in De Helling (Utrecht). Deze editie van CLUB NML stond in het teken van prestatiedruk. Deadlines, geldzorgen, verwachtingen van jezelf en anderen, belangrijke optredens: er zijn veel factoren die kunnen zorgen voor mentale druk. Druk die niet altijd ten goede komt van je (muzikale) prestaties. Onder het motto ‘presteren kun je leren’ geeft het panel inzichten in hun eigen struggles en bespreken ze handige tools die je als muzikant en music industry professional kunt toepassen om met druk om te gaan en jezelf te blijven ontwikkelen.

Het panel bestond uit:
– De host, Daisy Gubbels: artiestenpsycholoog. Haar 1-op-1 sessies zijn gericht op het verbeteren van prestaties, het leren omgaan met roem en succes en het verminderen van mentale klachten door stress, angsten, een depressie of een burnout.
– Niels Broos: Een pianomaster die heeft gewerkt met o.a. Kyteman Orchestra en Jameszoo van Brainfeeder. Daarbij schrijft, componeert en experimenteert hij in zijn eigen stijl van elektronische jazz en geeft hij les op conservatorium Haarlem.
– Budy Mokoginta: Een musicus, engineer, songwriter en producer die zich met zijn eigen studio Mokosound focust op het creëren van nieuwe muziek binnen alle populaire stijlen. Daarnaast is hij docent muziekeducatie op Codarts in Rotterdam.
– Karindra Perrier: De frontvrouw van Faradays is songwriter en natuurkundige. Ze deelt haar fascinatie voor de tijd, de wereld en het leven zelf in zowel muziek als wetenschap. De Nederlandse band debuteerde in 2018 met de singles ‘Real’ en ‘Promise’.

Uit onderzoek blijkt dat 73% van artiesten last heeft van stress-of angstklachten, simpelweg door het uitoefenen van hun beroep. In Nederland heeft ongeveer 45% van alle mensen wel eens psychologische klachten ervaren in zijn of haar leven. Artiesten hebben hier dus een groot aandeel in. In haar werk als psychologe maakt host Daisy Gubbels onderscheid tussen 2 soorten artiesten:

• Artiesten die ambiëren van hun passie/hobby een beroep te maken. Het maken van muziek en het hebben van een droom, maar er niet van kunnen leven, geeft een druk met zich mee.
• Artiesten die al beroepsmatig werken- diegene die zichzelf kan onderhouden. Dan wordt ineens wat je altijd leuk hebt gevonden ineens je werk, en je werk is niet altijd leuk.

Het gevreesde woord “hobby” en het taboe dat eraan vasthangt is onmiddellijk gespreksstof voor het panel. “Het lastige is dat je een zelfopgelegd beroep aan het uitoefenen bent waar je, zeker in het begin, geen geld voor krijgt. Sterker nog, je steekt er veel geld in. Daarbij is bijvoorbeeld een socialmedia-account bijhouden, marketing dus, een apart vak waar je eigenlijk niet voor wordt opgeleid.”, aldus Karindra. Niels Broos vult haar aan: “Het muzikantschap is een lastig beroep. Alles staat op losse poten en ieders weg daarin is verschillend, omdat deze is gebaseerd op jouw identiteit. Maar, waar ik achter ben gekomen is dat je voor een groot deel kan leren hoe je met stress omgaat. Ik weet dat dingen als sporten daarbij horen.”
Vervolgens stelt Budy: “De term hobby achtervolgt je. Als maker is het soms gewoon keihard werken, je doet het omdat je ergens in gelooft. Het is passie/obsessie. Alsof je het artiest altijd maar leuk moet hebben. Wanneer je artiesten spreekt dan hoor je vaak één ding en dat is dat zij zichzelf uiten in de hoop dat het die ene persoon raakt. En die persoon staat er wel, maar die zie je niet. Daardoor kan je jezelf helemaal gek maken.

“Er zijn artiesten die bij mij komen, die zeggen: “mijn leven is zo raar dat ik graag even mijn verhaal wil doen bij een vertrouwelijk persoon.”  – Daisy Gubbels

Iedereen in het panel herkent zich in de vraag die Niels vaak krijgt, namelijk: “Je doet toch het leukste beroep, het gaat op social media toch goed, waarom heb je dan een psycholoog nodig?” Niels geeft daarbij de observatie dat iedereen zijn eigen uitdagingen heeft, je voelt je vaak ook bezwaard om wat over je eigen uitdagingen te zeggen. Een van de moeilijke dingen is dat bijvoorbeeld je vrienden van vroeger en ouders in een heel andere wereld zitten dan jij. Met hen kan je er dus maar tot een bepaald punt over praten. Na dat punt zit je vaak nog de hele dag in je hoofd met de uitdagingen van de muziek. Er is iets dappers aan jezelf kwetsbaar opstellen.

Vervolgens buigen de panelleden zich over een vraag uit het publiek: Wat doe je na het afronden van je opleiding? School geldt voor velen als een beschermde situatie, daarna ben je afgestudeerd en dan is er opeens ‘niks’, maar daar waar niks is moet jij komen. Probeer je te herinneren waarom je muziek maakt. Jezelf vergelijken met een ander is nooit de juiste keuze. Niels vond het conservatorium daardoor soms verstikkend werken; “ik voelde me daar gewoon niet thuis en ben daar toen mee gestopt, daar heb ik me heel lang schuldig over gevoeld. Maar uiteindelijk was het voor mij de juiste keuze.”

“Geef jezelf de tijd om te groeien in je vaardigheden en maak geen overhaaste keuzes.” – Niels Broos

Dan mengt iemand uit het publiek zich in het gesprek: “Ik raak vaak verlamd door mijn verwachtingen, en dan zit ik zo vast door mijn perfectionisme dat ik tegen mezelf zeg dat ik dan maar beter niks kan doen.“ Hierop reageert Karindra met een mooie metafoor “Zie je droom als een schip wat je bouwt voor een wereldreis. Als je bedenkt hoe het schip er uit komt te zien denk je groot, maar het varen gaat in kleine stapjes. Als artiest moet je tussen 2 modussen kunnen wisselen dromer en doener. En als doener moet je tevreden leren zijn met de kleine stapjes.”

Vervolgens stelt Budy: “We hebben allemaal behoefte aan ruimte. Perfectionisme is een manier om jezelf geen ruimte te geven. Je lied, of wat je maakt, is nooit helemaal af. Je laat het los, vandaar de ‘release’ van een album. Zolang het jou niet overneemt en het proces niet stagneert is het productief. Je hebt succes nodig om door te kunnen gaan, hoe klein het succes ook is. Als je vast zit in het creatieve proces zijn er technieken voor om daar overheen te komen. De befaamde John Cleese gebruikte een techniek om dit proces te optimaliseren. Dan vult Marjan Oosterbaan (zang/mental coach) vanuit het publiek aan met het voorbeeld van Walt Disney, die eenzelfde techniek gebruikte. Hij had namelijk drie kamers om zijn creatieve proces te optimaliseren, namelijk: een voor Dromen, een voor Kritiek en een voor Realisme. Deel je tijd in en maak zoveel mogelijk ideeën, dan maakt het niet uit dat het soms wat minder is. Na die tijd stop je en bekijk wat je gedaan hebt. Train jezelf daarin.”

“Alles wat je aandacht geeft groeit. Het klinkt heel simpel, dat is het natuurlijk niet. Maar het is zo waardevol.” – Budy Mokoginta

Host Daisy Gubbels is benieuwd waar we als industrie in zouden kunnen groeien en legt deze vraag voor aan het panel. Volgens Budy moet het ideaalbeeld veranderen en is het belangrijk om als maker weer te leren houden van de dingen die je doet en daarbij de mening van anderen los te laten. Hij ziet hierin ook een rol weggelegd voor de opleidingen. Zij zouden, volgens hem, meer aan mentale ontwikkeling kunnen doen. Maar, zegt hij, makers onder elkaar zouden elkaar ook bij uitstek kunnen helpen. “Ga bijvoorbeeld eens na wat je tof vindt aan een ander, wat vindt je tof aan wat hij/zij heeft gedaan? En wat waardeer je aan hem/haar?” Zodra je dat van een ander helder kunt krijgen, dan kun je dat spiegelen aan jezelf.” Hij besluit met een tip: “Focus je op de dingen waar je je goed bij voelt, geef dat ruimte en aandacht, ga daarover in gesprek.” Ook Niels Broos heeft een idee waar ruimte voor verbetering valt te behalen: “Wees niet bang om dingen te vragen en wees niet bang om je kwetsbaar op te stellen, want je kan altijd iets leren van het perspectief van een ander.” Vervolgens vertelt hij over een eigen constatering ”Op het conservatorium waar ik werk stellen weinig studenten mij persoonlijke vragen en dat is zó jammer want ik zie gewoon aan ze dat ze met zoveel persoonlijke en emotionele issues zitten.” Daarna vervolgt hij: “Je kunt altijd iets leren van het perspectief van een ander. In die waarheid leer je weer iets over jezelf, en van het uitbreiden van onze zelfkennis wordt iedereen gelukkig. Dat is uiteindelijk waar muziek om gaat: de battle aangaan met jezelf. Zie het als een upgrade van jezelf.” Vervolgens schijnt ook Karindra haar licht op mogelijke verbeterpunten. “Ons vak is niet te vergelijken of te meten met iets waarbij mensen al snel veel geld gaan verdienen en snel grote successen kennen. Geld is eigenlijk een fysieke waardering. We zijn allemaal op zoek naar waardering. Je moet eerst jezelf waarderen en daarna is het lastig om erachter te komen van wie je nog meer waardering wilt ontvangen. Hoe belangrijk is de waardering van je publiek?”

De avond wordt afgesloten met een aantal concrete tips, volgens het panel:
– Karindra: “Voor mij helpt het om ’s-ochtends de laagste verwachtingen voor te nemen: “ik ben al blij als ik een mail naar 2 personen heb gestuurd.” Je moet gewoon beginnen, want die eerste stap is het moeilijkst.”

– Niels: “Je moet vertrouwen in je eigen kunnen, en leren houden van het proces. Soms moet je tegenzin of luiheid even zien als uitademen. Waar komt de tegenzin vandaan? Dat kan inzicht en sturing geven in wat je wél kan doen.”

– Budy: “Wat je wilt en droomt geeft richting aan je leven. Wat je doet, de reis naar je doel, is je leven.”

– Daisy: “Struisvogel-politiek is ook een copingstrategie, evenals Netflix, drank en drugs. Hoe ga je met jouw druk om? Als jij de hele dag niks doet- dan had jij dat of nodig óf je bent de boel aan het saboteren. Om een burn-out te voorkomen hoef je niet niks te doen, je mag juist wel de dingen doen waar je jezelf prettig bij voelt.”

Tot besluit stellen alle panelleden in overeenstemming met elkaar: ken je grenzen. praat met elkaar, vraag aan elkaar, durf hard te zijn en weet wat je waard bent.